THÒNG BONG - 曲軸海金沙 (曲轴海金沙)

Còn gọi là bòng bong, dương vong, thạch vĩ dây.

Tên khoa học Lygodium flexuosum Sw.

Thuộc họ Thòng bong (Schizaeaceae).

Thòng bong - Lygodium flexuosum

Ta dùng toàn cây thòng bong phơi hay sấy khô - Herba Lygodi.

A. MÔ TẢ CÂY

Thòng bong là một loại quyết có hiệp rất dài, mọc leo. Thân rễ bò, lá dài, có nhiều cặp lá chét, mỗi lá chét có nhiều lá chét con mang ổ tử nang ở mép. Bao tử hình 4 mặt, trắng xám hơi vàng. Vòng đầy đủ nằm ngang gần đỉnh bào tử nang.

B. PHÂN BỐ, THU HÁI VÀ CHẾ BIẾN

Mọc phổ biến ở các bụi rậm, bờ rào. Thu hái gần như quanh năm, phơi khô mà dùng, không phải chế biến khác.

C. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu.

D. TÁC DỤNG DƯỢC LÝ

Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu, mặc dầu được dùng phổ biến trong nhân dân.

E. CÔNG DỤNG VÀ LIỀU DÙNG

Trong nhân dân dùng toàn cây thòng bong sắc uống làm thuốc thông tiểu tiện, chữa đi tiểu khó khăn, đái buốt, đau. Còn dùng làm thuốc lợi sữa.

Ngày dùng 12-24g dưới dạng thuốc sắc.

Còn dùng ngoài không kể liều lượng, giã  nát đắp các vết thương vết loét, ecpet loang vòng (mụn rộp loang vòng).

Bài thuốc chữa vết thương phần mền: Kinh nghiệm của cụ lang Long Hải Dương (Hải Hưng).

    - Rửa vết thương bằng nước sau đây: Lá trầu không tươi 40g, phèn phi 20g. Dùng 2 lít nước nấu lá trầu không xong để nguội, gạn lấy nước trong cho phèn phi vào, đánh cho tan, đem lọc để rửa vết thương.

    - Sau khi rửa vết thương, băng bằng thuốc say đây: Lá mỏ quạ tươi (Cudrania cochinchinensis) rửa sạch, bỏ cọng, giã nhỏ đắp lên vết thương, nếu vết thương xuyên thủng thì đắp cả 2 bên, ngày rửa và thay băng 1 lần; sau 3-5 ngày thấy đỡ thì 2 ngày thay băng 1 lần. Nếu vết thương tiến triển tốt nhưng lâu đầy thịt thay thuốc gồm lá mỏ quạ tươi và lá bòng bong hai thứ bằng  nhau; giã nát đắp vào vết thương, ngày rửa thay băng 1 lần, 3-4 ngày sau lại thay thuốc, lá mỏ quạ tươi, lá thòng bong, lá hàn the 3 vị bằng nhau giã nát, đắp lên vết thương nhưng chỉ 2-3 ngày mới thay băng 1 lần (Tạp chí Đông y  tháng 4-1966).