CÂY BA GẠC ẤN ĐỘ - 印度蘿芙木 (印度萝芙木)

Còn có tên Ấn Độ sà mộc, Ấn Độ la phù mộc.

Tên khoa học Rauwoflia serpentina Benth.

Thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae).

Cây ba gạc Ấn Độ - Rauwoflia serpentina

Người ta dùng rễ phơi hay sấy khô (Radix Rauwfliae serpentinae) của cây ba gạc Ấn Độ.

A. MÔ TẢ CÂY

Cây nhỏ, cao 40-50cm đến 1m, ít có cành. Lá mọc vòng 3-4 lá, có khi mọc đối. Hoa màu hồng, hay đốm hồng, mọc thành chùm. Quả nhỏ hình trứng, khi chín có màu tím đen.

B. PHÂN BỐ, THU HÁI VÀ CHẾ BIẾN

Cây mọc hoang và được trồng ở Ấn Độ, Thái Lan, Lào. Từ 1958 chúng tôi (Đỗ Tất Lợi) đã di thực vào miền Bắc nước ta bằng hạt giống của Ấn Độ đã trồng qua nhà kính ở Liên Xô. Cây đã mọc, ra hoa, kết quả rất tốt.

Đào rễ từ năm thứ hai trở lên.

C. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Trong rễ có chừng 28 ancaloit khác nhau với tỷ lệ 0,5%-2% ancaloit toàn phần, trong đó có thể chia làm 2 loại:

   1. Ancaloit có kiềm tính mạnh, dẫn xuất của N quaternaire - có đại diện là secpentin C₁₂H₂₀N₂O₃.

   2. Ancaloit có màu vàng, kiềm tính nhẹ như ajmalin và resecpin có thể coi như ancaloit quan trọng nhất, đại biểu dược tính của vị thuốc. Tỷ lệ resecpin trong rễ chiếm 0,04-0,09%.

D. TÁC DỤNG DƯỢC LÝ

Resecpin ngoài tác dụng hạ huyết áp do dãn mạch, còn tác dụng lên trung khu vận mạch ở hành tủy, tác dụng trấn tĩnh (an thần gây ngủ) và làm cho tim đập chậm do kích thích vagus.

E. CÔNG DỤNG VÀ LIỀU DÙNG

Rễ ba gạc Ấn Độ (Rauwolfia serpentina) được dùng dưới hình thức bột, cao lỏng và chiết lấy ancaloit dùng riêng.

Rescpin thường được chế thành viên 0,0001 (0,1mg) hoặc 0,00025 (0,25mg). Thường thường cho uống mỗi lần một viên 0,001 (0,1mg), ngày uống hai lần sau bữa ăn. Liều dùng này thay đổi tùy theo tình trạng của bệnh và theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc. Liều tối đa một lần là 0,001 (1mg), liều tối đa trong  một ngày là 0,005g (5mg).

Rauwiloid = ancaloit toàn phần của Rauwolfia serpentina. Ngày uống 1-2-3 lần sau bữa ăn, mỗi lần 2mg.